به گزارش راسخون به نقل از خبرگزاری مهر، بقاع متبرکه کشور تاکنون، مرکز فرهنگی و قرآنی داشتند؛ از این پس با توجه به نیاز کشور به خدمات اجتماعی، فرهنگی و قرآنی مراکز «افق» در بقاع متبرکه راه اندازی می‌شود. با رضا معممی مقدم، مدیرکل امور اجتماعی و مؤسسات خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه در خصوص هدف و چرایی راه اندازی این مراکز گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید؛

*چرایی راه اندازی مراکز اجتماعی، فرهنگی و قرآنی یا همان طرح «افقِ بقاع» را توضیح دهید
ببینید علی علیه السلام در آخرین وصایای خود می‌فرماید «الله الله فی ایتام و الله الله فی جیرانکم…» اگر بنا به نص زیارت"اشهَدُ اَنَّکَ تَشهَدُ مَقامی وَ تَسمَعُ کَلامی وَ تَرُدُّ سَلامی و اَنتَ حَی ّ عِندَ رَبَّکَ مَرزوُقٌ " معتقد باشیم پس امام زادگان آنچه را که در زمان حیات دنیوی انجام می‌دادند الان هم غیر از تمسک و توسل جستن مردم همان خدمت گزاری را دارند به تعبیری زائران و مجاوران بقاع عائله امام زاده محسوب می‌شوند. حضور رئیس جدید سازمان اوقاف فرصت مغتنمی برای اوقاف است و فضای جدید می‌تواند متفاوت از قبل باشد و برای انجام کارهای بزرگ باید در بدنه سازمان و نیروها تغییر رویکرد ایجاد شود؛ سازمان اوقاف نیازمند یک رویداد اجتماعی و رزمایش خدمات اجتماعی کشور در گام دوم بیانیه رهبری مد نظر است. تحول در ساختار وقف و امور خیریه یک ضرورت است و مجلس شورای اسلامی و کمیسیون اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی مجلس، در حوزه تغییر در قانونگذاری اگر همکاری و تسریع و تسهیل کنند شاهد اتفاقاً خوبی خواهیم بود راه اندازی پردیس خدمات اجتماعی در بقاع متبرکه به منظور ایفای کارکرد اجتماعی این مکان‌های مقدس یکی از این رویکردهاست. پاسخگویی به اصلی ترین نیازهای فرهنگی در قالب خدمات اجتماعی و بازنمایی کارکرد اجتماعی، فرهنگی و قرآنی امام زادگان مد نظر و اولویت ماست ما به دانش مدیریت اجتماعی نیاز داریم لذا توانمند سازی ارکان بقاع در مدیریت آسیب‌های اجتماعی ضروریست، اگر ورود نکنیم بعد باید مدیریت چالش کنیم.

ایجاد اشتغال، توجه به ایتام، مصون سازی جامعه از طلاق، تلاش برای تسهیل ازدواج آسان، دارو و درمان، آزادی زندانیان جرایم غیر عمد و حمایت از خانواده‌ای آنان، راه اندازی اکیپ بهداشتی و خدماتی امام زاده برای مجاوران، ایجاد اماکن ورزشی، تهیه و توزیع بسته‌های حمایتی، جانمایی خیریه‌های معنون در بقاع، تلاش در راستای ایجاد نشاط اجتماعی، حمایت از بنگاه‌های زود بازده و… از جمله اقدامات با محوریت نهاد وقف و بقاع متبرکه است؛ در واقع خدمات در حوزه وقف افزایش کمی و کیفی مؤثر پیدا می‌کند ذی نفعان و بهره مندان در اوقاف و امور خیریه باید تخصصی شوند تهیه پیوست‌های فرهنگی خدماتی، اجتماعی، بهداشتی، آموزشی، پر رنگ کردن حوزه‌های اجتماعی در مراکز افق تا با تبیین آسیب‌های اجتماعی در بقاع، این مسائل تبدیل به گفتمان و مصون سازی شود.

*وظایف واحد یا حوزه اجتماعی در طرح افق چیست؟
- گام یک: شناخت بقعه و کارکردها (بقعه و ازدواج، بقعه و طلاق، بقعه و اعتیاد، بقعه و اشتغال، بقعه و سلامت و....)
- گام دو: شناخت حوزه اجتماعی و کارکردها و مسائل آن
- گام سه: تطبیق میان ظرفیت‌های بقعه در حل مسائل اجتماعی و توسعه سرمایه اجتماعی

*آیا منابع مالی برای مراکز افق پیش بینی شده است؟
مراکز افق باید مدیریت شود نه تصدی گری مان که موفقیت آن متضمن واگذاری واقعی امور به هیأت امنا را در بر دارد. راه اندازی مرکز خدمات اجتماعی فرهنگی، قرآنی (افق) زیر نظر هیأت امنا خواهد بود و منابع غیر مقید، منابع مردمی، خیرات و مبرات، مازاد عوائد بقعه متبرکه برابر بند «ب» ماده ۵ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه و منابع دولتی خواهد بود اگر تریبون مبلغین در اختیار ترویج و نهاد وقف و اعتماد سازی از سرمنشاء انجام شود مشکلی نخواهیم داشت.

*آیا سطح بندی بقاع متبرکه براساس میزان درآمد است؟
خیر، سطح بندی بقاع نباید فقط بر اساس درآمد باشد.

*چه اهدافی با راه اندازی طرح افق بقاع مد نظر سازمان است؟
برای پاسخ به این سوال باید بدانیم که کارکرد بقاع در عصر کنونی چیست؟ کارکرد بقاع، تقویت کارکردهای اجتماعی، فرهنگی و قرآنی بقاع متبرکه در راستای تبدیل شدن به قطب فرهنگی، بسترسازی حضور و مشارکت فعال جوانان و نیروهای متعهد و ارزشی در عرصه فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و قرآنی بقاع متبرکه، تقویت مشارکت مجاوران و زائران بقاع متبرکه در راستای مقابله ایجابی با آسیب‌های اجتماعی، الگوسازی خدمات اجتماعی متناسب با آموزه‌های دینی و شاخص‌های مذهبی.

*مراحل راه اندازی افق را ارائه فرمائید
تشکیل هیئت اندیشه ورز، تشکیل ستاد راهبری، تهیه پیش نویس دستورالعمل، ارسال پیش نویس به استان‌ها و دریافت نظرات، ابلاغ دستورالعمل، توجیه مدیران کل ومعاونین فرهنگی، تبیین طرح در مأموریت‌ها و دوره‌های آموزشی، انتخاب بقاع متبرکه شاخص، برگزاری نشست خبری، افتتاح مراکز افق، طرح در شورای اجتماعی کشور، بازدید میدانی وارزیابی، آسیب شناسی و اصلاح و… هدف آمریکا این است که در اقتصاد اینقدر به مردم فشار بیاورد که خروجی آن فروپاشی اقتصادی و در نهایت فروپاشی سیاسی با نارضایتی مردم از انقلاب باشد وظیفه ما در این جنگ، سنگین است و حوزه وقف به عنوان یکی از حوزه‌های مهم اقتصادی می‌تواند ایفای نقش کند اگر ذی نفعان سازمان حرفه‌ای و تخصصی شود خدمات در حوزه وقف افزایش پیدا می‌کند و وقف و امور خیریه تأثیر خود را در اقتصاد کشور می‌گذارد.

اداره کل اجتماعی و مؤسسات خیریه، قانون جامع مؤسسات خیریه را آماده می‌کند. ۸۰ درصد بودجه خیریه‌ها و بهزیستی از طریق مردم تأمین می‌شود این یعنی گردش مالی خیریه به مراتب بیشتر از حوزه وقف است این رقم را ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان گفته اند مثلاً یک خیریه ۲۸۵ میلیارد تومان در سال ۹۶ مساعدت مردمی اخذ کرده است که برابر ۲/۱ درآمد کل موقوفات کشور است.

خیریه‌ها باید متولی خاص داشته باشند. با قبول مسؤلیت حاج اقای خاموشی و سیاست آغوش و درب‌های باز رفت و آمد و تعامل رؤسای شبکه ملی خیریه‌ها و حتی خیرین بزرگ و کوچک بشدت به سازمان افزایش پیدا کرد سازمان را خانه و پاتوق خیرین می‌کنیم، برپایی نمایشگاه دستاوردهای خیریه‌ها و تجلیل از آنان، حضور گسترده در مجامع خیرین برای حمایت حقوقی و معنوی را انجام می‌دهیم ببینید همه واقف باشیم جواب نمی‌دهد و منطقی و شدنی هم نیست، باید بگوییم همه نیکوکار باشیم.

*آیا سازمان منتظر تغییر و اصلاح قانون برای نقش آفرینی بیشتر پیرامون خیریه هست؟
خیر، ما به موازات اخذ مجوزهای قانونی از مراجع بالا دستی بصورت تعینی اقدام خواهیم کرد اسم سازمان با مسمی هم خوانی ندارد در عنوان سازمان گفته شده اوقاف و امور خیریه اما در وظایف خبری از کار خیر نیست. هدایت گری خیرین به سمت اولویتها وظیفه ماست. امروزه مجمع خیرین مسکن ساز، کتابخانه ساز، مدرسه ساز، بیمارستان ساز، حمایت از جامعه خیرین و معلولین و.... خدمات بسیار درخشانی داشته اند و خلاصه اینکه کارهای آتش به اختیار خوبی را انجام داده اند. ما قانون جامع ساماندهی مؤسسات خیریه را آماده می‌کنیم و در قالب لایحه به مجلس شورای اسلامی می‌دهیم؛ درصورت ترمیم قانون اوقاف پیرامون خیریه‌ها، راه اندازی سامانه مجوز دهی به خیریه‌ها و نظام جامع هدایت و حمایت و نظارت و متمرکز مجوز دهی و ساماندهی و سطح بندی قبوض آنان به طلایی و نقره‌ای که باعث اعتبار بخشی به خیریه‌ها می‌شود صورت می‌گیرد. برگزاری دوره آموزشی برای خیریه‌ها و راه اندازی خبرگزاری خیریه روایت تجربیات و مستند از خیریه‌ها و خیرین موفق برای الگو سازی ساخته شود، و....

*اداره کل اجتماعی مسئول اجرای امینانه نیات هم هست در خصوص چه برنامه‌هایی دارید؟
تهیه اطلس جغرافیایی و اجتماعی بقاع و موقوفات، توسعه وقف اجتماعی تا سرمایه اجتماعی اوقاف تقویت شود. برنامهریزی جامع برای هزینه کرد موقوفات ویژه حوزه‌های علمیه با همکاری مرکز خدمات حوزه، ممانعت از حبس نیات مقید و غیر مقید، راه اندازی و تشکیل کمیسیون رصد و نظارت بر حسن اجرای امینانه نیات واقفین در استان‌ها و شیوه‌های نوین اجرا نیات را تهیه و ابلاغ خواهیم کرد.

*شیوه‌های نوین اجرا چگونه خواهد بود؟
شیوه نوین در فرم و محتوای انجام فعالیت است مثلاً باید هزینه‌های درمان از طریق تائید پزشک معتمد اقدام گردد یا اعتبار طرح مهر تندرستی را به درمانگاه‌های خیریه بدهیم و من بعد فعالیت‌های ما باید شعار و نشانه و تأثیر اجتماعی داشته باشد به تعبیری بقاع سنگر اجتماعی باشد و برایند فعالیت‌ها باید تأثیر اجتماعی داشته باشد.

*عمده موانع و مشکلات پیش رو حوزه اجرای نیات واقفین چه مواردی می‌باشد؟
اگر بخواهیم سیمای موجه و محبوب برای اوقاف درست کنیم برای اجرای نیت واقف فرقی بین ۱۰ هزار تومان و ۱ میلیارد تومان نباید باشد. الان ما ۱۹۰ هزار وقف نامه و یک میلیون و ۳۰۰ هزار رقبه و ۳۳۱۰۸۵ نیت واقف داریم از تریبون تشکل‌ها و مبلغین در معرفی کردن فرهنگ و ترویج وقف استفاده لازم و مؤثر نشده است. عدم اجرای نیات و کثرت مانده موجودی آن در سرفصل‌های مرتبط، عدم توجه و نظارت کافی بر شناسایی بهره مندان موقوفات (موقوف علیهم) و نبود بانک اطلاعات بهره مندان، عدم اهتمام جدی در تشکیل ستاد رصد و نظارت بر حسن اجرای نیات واقفین، فقدان نیروی انسانی متخصص و مجرب در حوزه اجرای نیات در ادارات اجرایی، ضعف در آموزش تخصصی در حوزه اجرای نیات به کارشناسان ادارات اجرایی، عدم اشتغال به کار کارشناس مستقل اجرای نیات واقفین در ادارات اجرایی، کمرنگ بودن مشارکت تشکلهای مردمی و سازمانهای مردم نهاد و خیرین در اجرای بهینه طرح ویژه‌های اجتماعی در برخی از استان‌هاو....از دیگر موانع و مشکلات پیش روی حوزه اجرای نیات واقفین است.




 

مطالب مرتبط
کاهش تصدی گری اوقاف با هدف افزایش بهره‌وری/ موقوفات هیئت امنایی می‌شوند
اصلی‌ترین جهت‌گیری ما باید اجرای نیت واقفین باشد/عنوان امور خیریه را از معطل بودن خارج می‌کنیم
آیت‌الله اعرافی: حوزه باید به سنت پیشین خود بازگردد/ آغاز به کار پژوهشکده وقف در حوزه